Kanarek
 

 OGÓLNIE
Dzikie kanarki żyją obecnie na Wyspach Kanaryjskich, w południowo-zachodniej Afryce, na Maderze, Azorach. W bezleśnych częściach wysp nie występują. Gniazdo kanarka znajduje się przeważnie na niskich drzewach lub krzewach. Miejsce w którym ma być zbudowane gniazdo wybiera samica i ona też sama je buduje. Materiałem służącym do budowania gniazda są gałązki, mech,sucha trawa, włosie i pióra. 

Samica znosi przeważnie 4-5 jasnozielonych nakrapianych jaj, które wysiaduje przez okres około dwóch tygodni. Wysiadywanie rozpoczyna przeważnie od zniesienia 3 jaja. Kanarki znoszą jaja trzy razy w roku. 

Dziki kanarek ma około 13 cm długości i ciężar około 14 g (kanarek udomowiony ma około 14 cm). Samiec ma przeważnie ubarwienie zielonożółte. Jego głowa jest szarawa z żółto-zielonymi policzkami i gardłem, grzbiet jest szary z czarniawymi kreskami, lotki ciemne z szarymi i żółtozielonymi brzegami, sterówki ogona podobne w ubarwieniu do lotek. Spodnia część ciała jest jaśniejszego koloru. Oczy ma brązowe, nogi ciemne, dziób barwy rogowej. Samica ma ubarwienie bardziej szare. Młode wyglądem i ubarwieniem przypominają samicę.

Od kanarka dzikiego do pokojowego. Materiał wykorzystany na tej stronie pochodzi z książki "Kanarki" - Heinz Schnoor.
Gdy Hiszpanie w 1474 r. przybyli na Wyspy Kanaryjskie, zwrócili uwagę na zachwycający śpiew kanarków. Nie byli jednak odkrywcami tego ptaka, gdyż - jak się okazało - w domach tubylców nierzadko można było spotkać klatki z kanarkami. Nie wiadomo jednak czy były to ptaki wyhodowane przez miejscową ludność czy też wyłapywane dzikie i brane do niewoli. Z każdego rejsu na wyspy kanaryjskie marynarze przywozili kanarki do Europy, gdzie ptaki te uchodziły za bardzo cenny podarunek, a później drogi towar. Pierwszymi hodowcami kanarków w Europie byli hiszpańscy mnisi, którzy dzięki systematycznej hodowli i sprzedaży przychowków pomnażali swe dochody. Sprzedając jedynie samce, zapewniali sobie przez ponad 100 lat monopol na "produkcję" kanarków. Ptaszki cieszyły się powodzeniem nie tylko w Hiszpani, ale również we Włoszech, Francji i Anglii, dokąd je eksportowano. Dzięki swej urodzie i wdzięcznemu śpiewowi zdobywały coraz więcej miłośników. Około 1550 r. we Włoszech pojawiły się pierwsze samice kanarków. Jak doszło do załamania monopolu hiszpańskich mnichów, trudno dzisiaj powiedzieć. Istnieją dwie wersję prawdopodobnego przebiegu wydarzeń. Według pierwszej, hiszpański statek handlowy płynący z kanarkami na sprzedaż do Livorno rozbił się o skaliste brzegi Elby. Uwolnione samce kanarków skrzyżowały się z samicami kulczyków. Ich potomstwo przeleciało na stały ląd do Włoch, gdzie odłapane dały początek nowej hodowli kanarków. Według drugiej wersji, nieuczciwy mnich hiszpański za odpowiednio wysokie wynagrodzenie odsprzedał samicę. Jest to tym bardziej prawdopodobne, że jedna samica w rękach dobrego hodowcy wystarczy, by rozpocząć prawdziwą hodowlę. Niewykluczone też, że samiczka została odsprzedana przez pomyłkę, ponieważ płeć kanarka niełatwo odróżnić. Potrzeba do tego dużego doświadczenia. W XVI wieku kanarki były już bardzo popularne w krajach śródziemnomorskich. Zaczęły też "zdobywać" północne obszary Europy. Jednak we Francji, Holandii i Anglii wciąż stanowiły prawdziwy unikat. Były modnym prezentem śród dam dworu. Miały często wspaniałe, złote klatki. Dla mniej zamożnych w ogóle były nie osiągalne. Arystokratyczne damy bardziej doceniały wygląd zewnętrzny kanarków aniżeli ich kunszt śpiewaczy. Zadowalały je w zupełności proste, melodyjne trele, które każdy z kanarków potrafi wyśpiewać. Dlatego poszukiwane były kanarki z "ufryzowanymi" główkami, z falowanymi piórami, o długich szyjach i silnej posturze. Dzięki temu powstały takie odmiany jak: trębacz paryski, norwik, garbus belgijski. We Włoszech, a szczególnie w Tyrolu, hodowcy mniejszą wagę przywiązywali do postury ptaka, bardziej zaś cenili jego ubarwienie i śpiew. Wraz z rozwojem hodowli te mało wymagające ptaszki szybko trafiły do uboższych domów. W XVIII i XIX wieku stały się nieodzownymi towarzyszami tyrolskich górników. Wykorzystywali oni bowiem wyjątkową wrażliwość tych ptaków na toksyczne gazy ulatniające się w kopalniach. Kanarki początkowo przynoszone do kopalni przez górników tylko po to by umilać im ciężką pracę, uratowały niejedno ludzkie życie. Złe samopoczucie kanarka było dla górnika ostrzeżeniem i nakazem odwrotu.
Gdy eksploatacja tyrolskich kopalni zaczęła zanikać, górnicy emigrowali ze swymi rodzinami na północ w poszukiwaniu pracy. Często znajdowali ją w kopalniach srebra w Górach Harcu. Wraz z górnikami do Niemiec przybyły kanarki. Bardzo szybko znalazły one wielu miłośników w nowym kraju, w którym rozpoczęto ich profesjonalną, ukierunkowaną hodowle. Jej efektem jest kanarek harceński - jeden z najznakomitszych śpiewaków w swej rodzinie. 
Im. efektowniej wyglądały kanarki - harceński już wtedy miał promieniście żółte upierzenie - tym szybciej rosła ich popularność. W coraz większej liczbie domów można było spotkać bądź oryginalnego kanarka "ufryzowanego", bądź kanarka kolorowego, bądź też niepozornego maestro. Tekst pochodzi z książki: "Kanarki" - Heinz Schnoo.

POMIESZCZENIE
Planując zakup „domku” dla kanarka trzeba najpierw zdecydować się na to ile chcemy trzymać ptaszków, ponieważ od tego uzależniona jest wielkość klatki, w której będzie, czy też będą trzymane nasze pupile. Jaką więc podjąć decyzję? Trzymanie jednego kanarka jest celowe wtedy, gdy możemy mu poświęcić wystarczającą ilość czasu. Ptak, który niemal zawsze jest sam, nudzi się i czuje się opuszczony. Jeśli jednak będziemy się nim często zajmować, zaakceptuje nas jako partnera zastępczego. I wówczas wystarczy mała klatka o wymiarach, co najmniej: długość 35 cm, szerokość 20 cm i wysokość 25 cm – przy okazji pamiętajmy, że dla kanarka nie ma za dużej klatki. Nie ma także większego znaczenia czy klatka wykonana jest z drewna / dzisiaj już rzadkość /, czy z plastyku – najlepiej zaś, gdy ma wyjmowaną, tzw. szufladę, dzięki której dość łatwo można wymienić czy też wyczyścić jej podłoże, np. piasek. Ważne zaś jest, aby pręty wykonane były z nierdzewnego materiału. Natomiast kształt jej powinien raczej być prostokątny, dopuszczając pewne urozmaicenie konstrukcji dachu klatki. Niedopuszczalne są pojawiające się ostatnio klatki okrągłe, ponieważ przebywanie w nich źle oddziałuje na psychikę kanarka z powodu braku stałego, bezpiecznego odniesienia, jakim dla niego jest jedna ze ścian lub kąt klatki, doprowadzając go do choroby nerwowej. Ważną rolę w klatce odgrywają drzwiczki. Powinny one umożliwiać wstawianie naczyniek z pokarmem, czy wymianę żerdek. Również ważnym elementem wyposażenia klatki są żerdki do siedzenia. Powinny być one różnej grubości: takie, które ptak może objąć palcami oraz grubsze. Najlepiej, jeśli są one z miękkiego drewna lub z naturalnych gałązek. Należy je umieścić tak, by kanarek mógł przeskakiwać z jednej na drugą. Jedna z żerdek powinna być umieszczona przy karmidełku, inna przy poidełku. Nie może ich być jednak zbyt wiele, aby nadmiernir nir ograniczać przestrzeni do latania. Nie zapomnijmy że żerdki z naturalnych gałązek należy często wymieniać, bowiem nie tak łatwo jak plastikowe, jest je wyszorować i zdezynfekować. Ostatnio w sklepach zoologicznych pojawiły się żerdki pokryte papierem ściernym, które korzystnie wpływają na stopy ptaka oraz umożliwiają mu ścieranie dzioba i zbyt długich pazurków. Taką samą funkcję pełnią grube gałązki, których kanarek nie może całkowicie objąć palcami. Ponadto kanarki lubią się kąpać i dlatego każda klatka oprócz zwykłego poidełka ze świeżą wodą do picia / bardzo praktyczne w tym wypadku są lizawki / powinna być zaopatrzona, najlepiej w plastykowy, basenik do kąpieli zawieszany na zewnątrz. Ziarno natomiast podajemy ptakom w specjalnych automatycznych karmidełkach umieszczonych pomiędzy prętami klatki lub w małych plastykowych osłoniętych i wyjmowanych od zewnątrz karmnikach. Pamiętajmy jednak, aby w klatce dla kanarka nie zakładać żadnych lusterek czy huśtawek. Trzymanie parki ptaków jest konieczne, gdy pracujemy zawodowo lub przebywamy wiele godzin poza domem. Ptaki czują się po prostu lepiej w towarzystwie swoich pobratymców, chociaż śpiew samca uaktywnia się w takim przypadku tylko w czasie zalotów. Parkę bez obaw mogą stanowić dwie samice. Nigdy dwa samce, ponieważ będą się biły. Jednak szczególnie miłe jest posiadanie prawdziwej parki, z której można przy odrobinie cierpliwości dochować się potomstwa, a które z kolei jest urzekające. W tym zaś przypadku potrzebna jest nieco większa klatka – o wymiarach przynajmniej: długość 50 cm, szerokość 30 cm, wysokość 35 cm. Naturalnie możemy hodować też większą liczbę ptaków jeśli mamy miejsce na postawienie obszernej woliery. Są to pomieszczenia obciągnięte metalową siatką. Ich kształt i rozmiary mogą być bardzo różne i zależą już tylko od naszej wyobraźni i dysponowanej powierzchni oraz możliwości materialnych. Można ją ustawić w ogrodzie bądź też umieścić na balkonie. Należy jednak pamiętać, aby była ona zabezpieczona od wiatru i połączona z pomieszczeniem wewnętrznym, aby w razie niepogody miały się gdzie schronić. Woliery zewnętrzne dodatkowo można obsadzać dla upiększenia roślinnością, zaopatrywać w specjalne baseniki z przepływową wodą. W takich wolierach możemy trzymać razem nie tylko kanarki, ale też i inne ptaszki wróblowate, w tym wszystkie gatunki astryld, kardynała wirgińskiego, błyszczaka obroźnego, gołąbka przylądkowego i diamentowego, papużki faliste, przepiórkę chińską. Nie nadają się do tego jednak ptaki większych rozmiarów, na przykład większe gatunki papug.


Teraz jeszcze należałoby się zastanowić nad odpowiednim miejscem dla naszego – nowego współlokatora.

Wybór, bowiem odpowiedniego miejsca na ustawienie klatki ma duże znaczenie dla ptaka i warunkuje jego dobre samopoczucie. Nie każde miejsce w mieszkaniu nadaje się do tego celu. Już od samego początku miejsce na klatkę powinno być tak wybrane, aby nie potrzeba go było potem zmieniać, gdyż ptak przyzwyczaja się do swojego nowego otoczenia. Jak wszystkie ptaki, kanarek jest konserwatystą, który wszelkie zmiany odbiera jako zagrożenie. 

NAJLEPSZE MIEJSCE DLA KANARKA POWINNO ODZNACZAĆ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI CECHAMI:
- Musi być możliwie spokojne,
- Umożliwiać ptakowi obserwowanie całego pokoju, aby mógł śledzić wszystko, co się tam dzieje. Klatka powinna być ustawiona na wysokości oczu człowieka tak, aby jedna ze ścianek przylegała do ściany czy półki,
- Musi być absolutnie wolne od przeciągu. Przeciąg wywołuje choroby u kanarka.
- Powinno być jasne jednak nie poddane bezpośredniemu i dłuższemu oddziaływaniu promieni słonecznych.
- Nie może podlegać w ciągu dnia wahaniom temperatury.
- Wilgotność względna powietrza powinna być rzędu 50 – 70 %. Zbyt duża wilgotność powietrza w połączeniu z wysoką temperaturą prowadzi do zastoju cieplnego, a przy niskiej temperaturze zwiększa podatność kanarka na choroby.
 

NIEWŁAŚCIWE MIEJSCA NA KLATKĘ SĄ NASTĘPUJĄCE:
- Kuchnia. Przez ciągłe wietrzenie temperatura i wilgotność powietrza w kuchni ulegają dużym wahaniom. Może to doprowadzić kanarka do przeziębienia, zapalenia płuc, chrypki i całkowitej utraty głosu.
- Zbyt blisko telewizora. Wysyła on słyszalne przez ptaki ultradźwięki, które są odbierane jako bardzo dla nich głośne. Odległość powinna wynosić, co najmniej 3 m.
- Nie mogą to być pomieszczenia, w których pali się papierosy.
- Pomieszczenia, gdzie występują drgania, na które kanarki są bardzo wrażliwe. Na przykład wibracje lodówki bywają przyczyną uczucia lęku ze strony ptaka.
- Pomieszczenia, gdzie ulatniają się różnego rodzaju zapachy rozpuszczalników, gazu, dymu.
- Ponadto złym sąsiedztwem dla kanarka jest aparat telefoniczny, lampka nocna / możliwość przestraszenia ptaka nocą / czy też kaloryfer / kanarki nie lubią zbyt ciepłego i suchego powietrza /
Tak, więc widzimy sami wybór miejsca na klatkę z kanarkiem wcale nie jest prostą sprawą, ale myślę, iż znajdzie się w naszym domu jakieś odpowiednie miejsce dla naszego ulubionego pupila.

PIELĘGNACJA I ODŻYWIANIE
Właściwa pielęgnacja i odżywianie
Osoba opiekująca się kanarkiem, jak zresztą każdym zwierzęciem, musi zawsze pamiętać, że od jej troskliwości zależy jakość życia jej pupila. Aby kanarek dobrze się czuł w klatce, był zdrowy i pogodny, i aby sprawiał nam wiele radości, musimy przestrzegać kilku podstawowych zasad higieny.

Jeżeli woda w poidełku nie będzie codziennie zmieniana, to kanarek będzie pił nieświeżą i brudną wodę./ należy zaznaczyć, iż woda do picia powinna być wodą z kranu przynajmniej odstaną, a najlepiej, aby to była woda mineralna lecz niegazowana /. Ponadto karmniki i poidełka myjemy przynajmniej raz na tydzień.

Do czyszczenia poidełka i wanienki – basenika, w którym należy umożliwiać kanarkowi kąpiele ze względu na ich upodobania oraz wygląd upierzenia, dobrze czasami jest użyć octu ze względu na osadzający się w nich kamień. Jeśli ziarno nie będzie wymienione na świeże, to ptakowi pozostaną tylko bezwartościowe resztki z poprzedniego dnia. Należy pamiętać, aby ziarno nie było zawilgocone. Jeżeli klatka nie będzie sprzątana, to ptak będzie brudny, brzydki i … nie będzie mu wcale do śpiewania. Zanieczyszczony odchodami piasek w klatce musi być regularnie, co tydzień wymieniany na świeży. Bardzo ważne jest, aby piasek, którym wyścielamy dno klatki zawierał różne mikroelementy potrzebne kanarkowi dla normalnego jego życia.

Raz w miesiącu wycieramy pręty klatki. Żerdki z gałązek najlepiej i najłatwiej po prostu wymieniamy na nowe, a plastykowe szorujemy ciepłą wodą i zakładamy nowy ścierny / specjalny do tego celu / papier. Zarazem przy okazji generalnych porządków sprawdzamy wszystkie elementy klatki, upewniając się, czy nie są uszkodzone.



Ponadto opieka nad zwierzęciem nie ogranicza się tylko do podawania mu karmy i wody oraz sprzątania. Należy także pamiętać o indywidualnych upodobaniach pupila. Trzeba urozmaicić mu pokarm, np. kawałkami jabłka, tartą marchwią, zielonkami. Ponadto trzeba obserwować: czy ptak nie siedzi napuszony, czy na dnie klatki nie leżą pióra świadczące o rozpoczęciu pierzenia, czy samiczka nie interesuje się skrawkami papieru i nie szuka miejsca na gniazdo, czy wśród młodych ptaków nie dochodzi do bójek, czy któryś z ptaków nie jest odpędzany od pokarmu przez inne. Takie obserwacje nie zajmują dużo czasu, ale wymagają odrobiny uwagi i spostrzegawczości.

Kanarek jest czystym ptakiem i sam zasadniczo dba o kamyki zmieszane z podłożem klatki. Również długość pazurków koryguje samodzielnie, o ile ma do dyspozycji różnej grubości gałązki albo żerdki pokryte papierem ściernym. Często jednak zdarza się, że pomimo tych zabiegów, pazurki kanarka przerastają, utrudniając mu chodzenie i powodując przykurcz palców. Należy je wówczas delikatnie przyciąć zwracając uwagę na naczynia krwionośne znajdujące się w pazurkach oraz właściwe ich przycięcie pod ukosem. Podobnie zresztą może być z górną częścią dzioba kanarka. Nie mając wprawy, lepiej skorzystać z pomocy lekarza weterynarii.

Teraz, jeśli chodzi o odżywianie. Kanarek należy do ptaków zwanych ziarnojadami. Jego podstawowym pokarmem są wszelkiego rodzaju nasiona. Gotowe mieszanki sprzedawane w sklepach zoologicznych składają się z kanaru, rzepiku, murzynka (gatunku prosa), siemienia lnianego, prosa, owsa i konopi. Dziennie kanarek zjada jedną łyżeczkę takiej mieszanki. Stąd trzeba pamiętać, aby nie kupować ziarna na zapas, ponieważ może się stać wilgotne i tym samym bezwartościowe, a nawet szkodliwe. Dodatkowo można mu podawać różnego rodzaju smakołyki, takie, jak np. kolby kukurydzy. Ponadto kanarki chętnie jedzą, jeśli chodzi:

- o owoce: pokrojone jabłka, banany, jagody, gruszki, melony, kiwi, mandarynki, czereśnie, arbuzy, winogrona, figi, morele

- o warzywa: pomidory, słodką paprykę (wyłącznie słodką), koper włoski, ogórki, ziemniaki (wyłącznie ugotowane), kalarepę, marchew (tartą), rzodkiew czarną, kiełki soi, cukinię,

- o zieleninę: pokrzywę, bazylię, endywię, roszponkę, stokrotkę (bez łodyg), rzeżuchę ogrodową, trawę (przede wszystkim wiechlinę roczną), tasznik pospolity, podbiał pospolity, trybulę, mniszek pospolity (tzw. mlecz), sałatę głowiastą, starzec zwyczajny, pietruszkę, szczaw zwyczajny, szpinak, rdest ptasi, gwiazdnicę pospolitą, babkę, wyka (liście i kwiaty).

Oczywiście, wszystkie te rarytasy pod żadnym pozorem nie mogą być pryskane chemikaliami, a przed podaniem należy je dokładnie umyć. Po kilku dniach będziemy wiedzieć, który z rarytasów nasz kanarek przedkłada nad inne. Możemy uraczyć go rozmaitymi pokarmami, ale w niewielkiej ilości i niecodziennie. I jeszcze jedno - specyfiki, które się dla kanarka nie nadają: awokado (według ostatnich doniesień badaczy amerykańskich owoc ten jest trujący dla ptaków ozdobnych), pryskana środkami owadobójczymi sałata liściowa, fasola, grejpfrut, surowe lub zielone bulwy ziemniaków, wszystkie kapustne, rabarbar, śliwki, cytryny oraz wszelkie potrawy słone, korzenne, czysta sól, przyprawy, cukier, czekolada i inne słodycze, śmietana, masło, ser oraz potrawy o wysokiej zawartości tłuszczu, napoje alkoholowe i kawa.

Zwłaszcza wiosną pamiętajmy o dostarczeniu kanarkowi świeżych gałązek z liśćmi i pączkami. Jest to, bowiem prawdziwy jego przysmak. Jeśli pod korą znajdzie kanarek owada lub larwę, jego szczęście nie będzie miało granic. Trzeba wiedzieć, że zwierzęcy dodatek w diecie kanarka korzystnie wpływa na jego zdolności rozrodcze.

Ponieważ kanarek lubi świeżą, młodą, ledwie wyrośniętą trawę, można wstawić do jego klatki doniczkę ze wschodzącą trawą, którą z uciechą będzie skubał.

Niezbędny w pożywieniu ptaków jest także dodatek wapnia. Zapewnia on prawidłowy wzrost i odpowiednią budowę kości oraz właściwe upierzenie. Rolę źródła wapnia znakomicie odgrywa tzw. sepia – muszla mątwy. Kanarki chętnie go ją skubią i dzięki temu wzbogacają organizm w składniki mineralne, a także przy tym ścierając dzioby. Źródłem dodatków mineralnych jest również piasek, który powinien zawierać kamyki różnej wielkości. Działają one w żołądku ptaka jak żarna, pomagając w rozcieraniu pokarmu. Wszystkie dodatki pokarmowe, również zielonka, powinny być wprowadzane do jadłospisu stopniowo i jako czyste oraz świeże. W przeciwnym razie mogą wywoływać przykre i niebezpieczne dla zdrowia ptaka biegunki.

Zwłaszcza lęgów niezbędnym pokarmem dla kanarków jest mieszanka jajeczna, którą możemy sami przygotować w następujący sposób: do ugotowanego jajka na twardo dodaje się jedną łyżkę kopiastą tartej bułki lub biszkoptu oraz łyżkę niebieskiego maku, a następnie wszystkie te składniki urabiamy widelcem w jednolitą masę (obecnie coraz częściej w sklepach zoologicznych można nabyć już gotowy „pokarm jajeczny”, który po dodaniu do niego niewielkiej ilości wody i wyrobieniu widelcem podajemy kanarkom do spożycia).

Ponadto hodowcy stosują różne dodatki pokarmowe w celu uzyskania pożądanej jaskrawej barwy upierzenia u kanarków. I tak np. żółty kolor jest uzależniony przede wszystkim od ilości wszelkiej zieleniny w diecie. Z kolei na barwę czerwoną wpływają karoteny jak zwłaszcza zawarte w morelach, czy marchwi – dość powszechny jest w sklepach zoologicznych do nabycia specjalny preparat zawierający karoten B.

Zabiegi pielęgnacyjne
Kanarek jest czystym ptakiem i sam dba o higienę ciała. Dziób czyści, ocierając nim o gałązki oraz kamyki zmieszane z podłożem klatki. Również długość pazurków koryguje samodzielnie, o ile ma do dyspozycji różnej grubości gałązki albo żerdki pokryte papierem ściernym. Często jednak zdarz się, że pomimo tych zabiegów, pazurki kanarka przerastają, utrudniając mu chodzenie i powodując przykurcz palców. Należy je wówczas delikatnie przyciąć. W tym celu, trzymając mocno kanarka w dłoni, kciukiem i palcem wskazującym wysuwamy do przodu jego nóżkę, a drugą ręką za pomocą nożyczek przycinamy wyrośnięty pazurek. Jeżeli przyjrzymy się pazurkowi, zobaczymy, że do pewniej jego długości biegnie naczynie krwionośne, które wyznacza granicę przycięcia. Musimy uważać, by nie uszkodzić tego naczynia i nie spowodować krwawienia. Nie mając wprawy, lepiej skorzystać z pomocy lekarza weterynarii. 


Rośliny trujące: pierwiosnek kubkowaty (prymula), kulczyba wronie oko, glediczja, difenbachia (wszystkie gatunki), cis, hiacynt, barwinek, wszystkie rośliny z rodziny psiankowatych, narcyz, oleander, jagody ardizji, poinsecja, kroton, jagody asparagusa.

Rośliny zawierające substancje drażniące błonę śluzową ptaka: bluszcz, monstera, anturium, aglaonema, filodendron, szeflera.

Inne niebezpieczne: kaktusy i inne kolczaste ze względu na możliwość skaleczenia.

Lista ta nie jest kompletna. Dokładniejszych informacji na ten temat można zasięgnąć bądź w kwieciarni, bądź fachowej literaturze.

ROZMNAŻANIE
Rozmnażanie - Wstęp
Profesjonalna hodowla kanarków wymaga ogromnej wiedzy i jest dzisiaj dziedziną, której poświęcono wiele specjalistycznych opracowań książkowych.
Przygotowanie do lęgów zaczynamy już w połowie stycznia, kiedy to do jedzenia zaczynamy kanarkom intensywnie podawać zieloną karmę – zwłaszcza skiełkowany rzepik oraz karmę jajeczną. Czynnikami stymulującymi rozmnażanie w tym czasie są: wydłużanie się dnia, wzrost temperatury oraz bogate pożywienie. Sukcesem hodowcy jest właściwy wybór par do lęgów . Nie łączmy raczej par o takim samym upierzeniu [ intensywne+ intensywne itp.] Możemy łączyć starszego z młodym , nie rozmnażajmy ptaków słabych i kalekich jak również zbyt blisko spokrewnionych [ te ostatnie czasem stosowane u kanarków śpiewających] . U kanarków też występują przypadki antypatii , więc uważnie obserwujmy nowe pary.

LĘGI
Stosuje się trzy podstawowe metody rozmnażania .Hodowcy którzy chcą jak najwięcej potomstwa od wybranych samców , umieszczają samiczki w osobnych, zaopatrzonych w koszyczki gniazdowe klatkach (najpraktyczniejsze są klatki typu skrzynkowego, to znaczy takie, w których tylko przednia ścianka wykonana jest z drutu, a pozostałe wykonane są z sklejki) ,potem wpuszczają określonego samca tylko w celu zapłodnienia jaj [codziennie rano na 1 godz. ,kolejno do 2-3 samic] .Wpuszczanie samca rozpoczynamy wtedy gdy samiczki budują gniazda, kończymy po zniesieniu 2-3 jaj. (po dopuszczeniu samca należy jednak bystro obserwować ich zachowanie, czy czasami samiczka nie przejawia agresji wobec samca i odwrotnie. W takim wypadku należy je rozdzielić i spróbować ponownie po jakimś czasie). Wysiadywanie i opiekę nad pisklętami powierzamy samiczkom. Możemy też umieścić samca z jedną samiczką ,aż ta zniesie wymagane 2-3 jaja i potem przenosić go do następnych [lepsza gwarancja zapłodnienia jaj] . Stosuje się też zapładnianie grupowe, umieszcza się wtedy 3-4 samice z samcem w jednej klatce [duża klatka] , metoda ta jednak powoduje bójki samic i straty w lęgach. Początkujący hodowca rozmnażanie powinien rozpocząć od pary kanarków w dużej klatce przez cały okres lęgów ,co jest najbardziej naturalną metodą .

BUDOWA GNIAZD
Rozpoczyna się u kanarków w lutym lub marcu [wcześniej nią należy dopuszczać do zakładania gniazd] .Materiałem budowlanym mogą szarpie ,siano, sierść lub włókna sizalowe. Budowa trwa zwykle kilka dni. W dwudniowych odstępach samiczka znosi 3-4 jaj, które wysiaduje przez 21 dni. W tym czasie samiec opiekuje się partnerkę, systematycznie ją karmi i jest stale w pobliżu budki. Po wykluciu się młodych przez pierwsze cztery dni nadal zajmuje się pielęgnacją samiczki, następnie wraz z nią wychowuje pisklęta. Dobrze karmione młode opuszczają budkę po 30 dniach życia. Jeszcze przez blisko trzy tygodnie karmione są przez rodziców. Po uzyskaniu samodzielności powinny być odłączone od rodziców, którzy stają się agresywni przed następnymi lęgami i mogliby im wyrzšdzić krzywdę. Przepierzanie młodych trwa do 10 miesięcy. W tym okresie ptaki potrzebują dużo ruchu i dobrej karmy. 

Składanie jaj 
Samica zaczyna znosić jajka mniej więcej w 3 – 6 dni od pierwszej kopulacji. Składa od 3 – 5 jaj. Domowe kanarki wysiadują jaja od razu tzn. od złożenia pierwszego, dlatego młode nie wykluwają się jednocześnie ,tylko w kolejności złożenia jaj. Pisklęta wyklute później są mniejsze, aby tego uniknąć należy zabierać kolejno jaja i podkładać sztuczne. (można je kupić w sklepie zoologicznym) Zabrane jajka delikatnie umieszcza się w pudełeczku z ziarnem. Gdy samica zniesie czwarte jajko, oddaje się jej wszystkie uprzednio zabrane i od tego dnia liczymy czas wysiadywania. Postępujemy tak aby wszystkie młode miały równe szanse równoczesnego wyklucia się. W przeciwnym razie wykluwanie następowałoby nierównomiernie, młode wyklute później będą słabsze, mniejsze i będą miały mniej siły. W tym czasie można odstawić samca, aby nie przeszkadzał samicy w wysiadywaniu jaj, aż do kolejnego lęgu. Jeśli zdarzy się, iż samica z jakiejś przyczyny opuści młode, należy umieścić je wówczas w gnieździe innej samicy, przynajmniej do czasu ukończenia przez nie dwóch tygodni życia. W tym już wieku opiekę nad nimi może przejąć sam hodowca. W razie braku zastępczej samicy gniazdo należy umieścić w bardzo ciepłym miejscu i dodatkowo przykryć flanelą, a młode karmić, co dwie godziny pokarmem takim, jaki dostarcza im samica, a więc papką jajeczną wzbogaconą różnymi składnikami mineralno - witaminowymi.

WYCHÓW MŁODYCH
Pisklęta są gołe i ślepe ,wymagają troskliwej opieki i stałego ocieplania ,samiczka przez 8 dni nie opuszcza gniazda , pokarm jajeczny powinien pojawić się w klatce od pierwszego dnia życia piskląt, zmieniamy go 2-3 razy dziennie , zwykłej mieszanki nie powinno nigdy brakować [ziarna] oraz żródła wapnia którym jest np. sepia .Pisklęta obrączkujemy w wieku 7 dni ,po 14 dniach są już opierzone i opuszczają gniazdo , w tym czasie zadbajmy o czystość klatki.Po 14 dniach samiczka gotowa jest do złożenia kolejnych jaj. Dobrze jest dla młodych, gdy samica karmi je jak najdłużej, mniej więcej 22 – 26 dni. Zapewnia im to dobry rozwój i prawidłowy wzrost.

Obrączkowanie
W 6 lub 7 dniu młodym pisklętom należy założyć obrączki rodowe. Obrączkując ptaki bierze się je delikatnie do ręki, ujmując nogę pisklęcia w dwa palce lewej ręki (duży i wskazujący), układa się trzy palce razem i na nie wciąga obrączkę, przesuwając ją z kolei na nogę, należy przy tym uważać, aby nie uszkodzić tylnego palca. Po zaobrączkowaniu pisklęta należy włożyć delikatnie z powrotem do gniazda i oddać samicy, zapisując uprzednio numery obrączek. Na obrączce, którą można otrzymać należąc do Polskiej Federacji Ornitologicznej możemy znaleźć następujące oznakowanie:

PL - Polska

00 - rok (2000)

K-19 - znak hodowcy (pierwsza litera nazwiska i numer hodowcy)

001 - kolejny numer zaobrączkowanego ptaka

SAMODZIELNOŚĆ
Po upływie 20 dni pisklęta próbują samodzielnie jeść ,pokarm powinien być urozmaicony aby uniknąć kłopotów gdy dorosną, mimo że potrafią samodzielnie jeść czasami są jeszcze karmione przez matkę .Ptasią rodzinkę możemy rozdzielić po 4 tygodniach ,kiedy to młode mają już pióra ogonowe dł. 2 cm. Po oddzieleniu młodych obserwujemy czy zjadają podawany pokarm ,czy nie są osowiałe-w tym przypadku wpuszczamy na 1 godz. matkę która je dokarmi.

ŚPIEW MŁODYCH 
Pod koniec lata ,gdy czas pierzenia minie ,stare samce zaczynają śpiewać, po krótkim czasie wtórują im młode, wtedy dopiero wiemy ilu mamy osobników płci męskiej. Młode samczyki umieszczamy w osobnych klatkach .Klatka ptaka nauczyciela powinna stać naprzeciwko klatek z młodymi samcami , najłatwiej uczą się one od swoich ojców i warto ,aby to byli ich nauczyciele.

PIERZENIE KANARKÓW
Młode zaczynają się pierzyć jak tylko się usamodzielnią, dorosłe po skończonych lęgach. Wypadają najpierw drobne pióra ,na brzuchu i grzbiecie ,potem lotki i sterówki, zawsze w określony sposób. Podczas normalnego pierzenia nie powstają łysiny ,lotki i sterówki wypadają po obu stronach symetrycznie. Pierzenie trwa ok.1 miesiąca .Zaburzenia w pierzeniu mogą wystąpić u ptaków trzymanych pojedynczo, w takim przypadku pomaga dodawanie do wody w poidełku jednej kropli płynu Lugola lub jodyny ,przez 2tygodnie,podczas pierzenia ptaki są bardzo wrażliwe na błędy żywieniowe i przeziębienia.

GDY KANAREK ZACHORUJE
Gdy zachoruje
Kanarki zapadają na wiele chorób, mogących powodować nieraz bardzo przykre dolegliwości, zmniejszenie efektów lęgowych, niechęć do śpiewu, a nawet śmiertelność, zwłaszcza u ptaków młodych. Stąd łatwiej jest im zapobiegać niż leczyć. Choroby są bowiem zwykle wynikiem niewłaściwego działania samego hodowcy, nieprzestrzegania higieny, złego żywienia, nieostrożności, kojarzenia słabych osobników. Przy czym pamiętajmy, jeśli jednak kanarek zachoruje musimy podjąć odpowiednie kroki, aby ulżyć cierpieniu naszego pupila. Właściciel, co prawda może mieć kłopoty z prawidłowym rozpoznaniem choroby i jej leczeniem, lecz powinien mieć choćby posiadać ogólną wiedzę na temat schorzeń mogących być przyczyną niepowodzeń w hodowli tych delikatnych ptaszków. W związku z tym teraz przyjrzyjmy się niektórym z nich i ich objawom oraz możliwości im zaradzenia. Na czas choroby i rekonwalescencji dobrze jest umieścić kanarka w specjalnej klatce o odpowiednio regulowanej temperaturze.

Biegunka – najczęściej spowodowana wahaniami temperatury, nieświeżym pokarmem, nagłym zdenerwowaniem. Kanarkowi należy podać herbatę rumiankową do picia, a do pokarmu dosypać odrobinę węgla. Podnosimy też (najłatwiej za pomocą lampy) temperaturę w klatce. Jeżeli biegunka nie ustąpi w ciągu 48 godzin, jesteśmy zmuszeni udać się do lekarza weterynarii.

Otyłość – spowodowana jest zbyt dużą ilością zjadanego dziennie pokarmu lub jego niewłaściwym składem (zbyt dużo tłustych ziaren, np. słonecznika i konopi). Ptak wówczas traci humor, apatycznie przesiaduje na żerdce, nie ma ochoty do śpiewania. Należy zastosować dietę – wyeliminować pokarm jajeczny, tłuste ziarna (wszystko stopniowo) oraz pobudzić do większego ruchu. Kuracja taka potrwa wiele tygodni.

Chrypka – spowodowana często przeciągiem. Kanarek przestaje śpiewać, ciężko oddycha, charczy. Podajemy do picia rumianek z miodem.

Nieprawidłowe pierzenie – chodzi tu o zbyt długie pierzenie lub w niewłaściwym okresie, np. zimą. Przyczynami najczęściej mogą być zła przemiana materii, stresy, błędy w żywieniu, osłabienie lub pasożyty zewnętrzne trapiące ptaka. Należy w takim przypadku usunąć przyczynę stresu bądź wprowadzić zmianę żywienia. Ptaka nie należy karmić mieszanką jajeczną i siemieniem lnianym, lecz podawać mu dużo zieleniny, a zwłaszcza pokrzywę i świeżego ogórka.

Zapalenie żołądka i jelit – bardzo często na choroby przewodu pokarmowego zapadają młode kanarki po oddzieleniu od samicy. Przyczyną powstawania tych chorób może być nieświeża woda, stęchły rzepik, zbyt obfity pokarm jajeczny, przeziębienie spowodowane nagłą zmianą temperatury, za zimna woda, zanieczyszczony pokarm, mokra zielonka itp. Oznaki: brzuch chorego ptaka jest wzdęty i czerwony, kał wodnisty, bladozielony, a ptak przy wypróżnianiu się kręci ogonem. Ptaki chore przestają śpiewać, oddech mają przyspieszony. Siedzą napuszone, a w cięższych przypadkach chowają głowę pod skrzydło. Wczesne ujawnienie choroby daje gwarancję wyleczenia, lecz choroba zaniedbana, zauważona w późniejszym stadium najczęściej kończy się śmiercią. Po rozpoznaniu choroby należy ptaka umieścić w oddzielnej klatce i trzymać w temperaturze 18 st. C. Jako pokarm należy podawać: owsik, mak, proso, kanar i suchary.

Nie wolno w czasie choroby podawać kanarkowi żadnych pokarmów zielonych i jajecznych ani żadnych innych nasion poza wymienionymi. Wodę należy podawać przegotowaną lub zamiast niej rumianek osłodzony miodem. W czasie trwania choroby należy przynajmniej raz dziennie czyścić klatkę, w której przebywa chory kanarek.

Przeziębienie – spowodowane bywa nagłą zmianą temperatury, przeciągiem lub zbyt zimną kąpielą. Ptaszek wtedy często potrząsa głową, aby pozbyć się przeszkadzającego śluzu oraz ma dychawicę. Należy je leczyć powolnym ogrzewaniem i umieszczeniem ptaka w stałej temperaturze około 18 st. C.

Kokcydioza – występuje powiększenie wątroby oraz zapalenie jelit objawiające się biegunką. Jeżeli podejrzewamy kokcydiozę niezbędne jest badanie parazytologicznego kału ptaków. 

Ospa – choroba objawia się pod koniec lata, ma objawy przypominające przeziębienie. Każdego ptaka, u którego objawy wskazują na zachorowanie umieszczamy w oddzielnej klatce i konsultujemy się z lekarzem weterynarii. (patrz zdjęcie)

Paramyksowiroza (zwana kręćkiem) – objawia się zaburzeniami równowagi. Konieczna jest konsultacja weterynaryjna.

Występowanie pasożytów zewnętrznych – ptaki podczas snu są niespokojne, pisklęta wcześnie opuszczają gniazdo, w zakamarkach klatki znajdujemy maleńkie „pajączki”. Stosujemy preparaty przeciwko pasożytom dostępne w sklepach zoologicznych.

Sternomatoza – przyczyną tego schorzenia jest stęchły, nieświeży pokarm. Jama ustna i język zaatakowane są przez grzybek, który przenosi się do przewodu pokarmowego. Sposobu leczenia tej choroby dotychczas nie opracowano.

Urazy mechaniczne – mogą to być złamania nóg lub skrzydeł, a także rany doznane w wyniku bójek między ptakami, jeśli żyją w zbyt ciasnej klatce, a także w wyniku skaleczeń z różnymi przedmiotami. Zranionego ptaka należy przede wszystkim oddzielić od pozostałych ptaszków. Małe ranki zagoją się same, duże zaś rany oraz złamania wymagają interwencji lekarza weterynarii. Chorego kanarka należy złapać, owijając wąskim bandażem.

Na zakończenie pragnę uczulić wszystkich hodujących kanarki, a zwłaszcza początkujących, aby raczej z wszelkimi objawami chorobowymi swoich pupili zwracali się do lekarzy weterynarii, gdzie otrzymają fachową pomoc dając ulgę naszym podopiecznym, a nas wybawią z kłopotu.