<<< powrót do spisu treści >>>

Robert Wyszyński

Zakończenie

Spoglądając na uzyskane dane, można przedstawić wiele propozycji zmian mających na celu regulację systemu stypendialnego dla jego większej efektywności. Przytoczę tu zaledwie kilka najbardziej oczywistych wniosków [1]:

— rozpoznanie rynku pracy w krajach, z których pochodzą respondenci, pozwoliłoby przyznawać miejsca na wydziałach dających większe szansę na powrót absolwentów (np. nadprodukcja polonistów i pedagogów do nieistniejących szkól polskich skłania do pozostania w Polsce);
— niewielkie zmiany w zasadach przydzielania miejsc w akademikach, jak i na „roku ze­rowym", czy zmniejszenie liczby studentów ze Wschodu w grupach ćwiczeniowych zaowocowałyby większą otwartością wśród studentów z Białorusi i Ukrainy na studen­tów z Polski, brak byłoby wtedy warunków do powstawania swoistego „getta" studentów ze Wschodu i pozwoliłoby uniknąć w dużej mierze zarówno szykan społeczności akademickiej, jak i traumatycznych przeżyć związanych z redefinicją tożsamości;
— uznanie studentów ze Wschodu za Polaków czy choćby osoby polskiego pochodzenia przez urzędników pozwoliłoby uniknąć smutnego poczucia bycia „Polakiem II kategorii";
— doprowadzenie w ramach rozmów rządowych do pełnej uznawalności dyplomów polskich uczelni (na wszystkich stopniach nauczania wyższego — w tym i licencjat) na terenie krajów, z których pochodzą absolwenci, miałoby niewątpliwie bardzo korzystny wpływ na powroty absolwentów;
— zezwolenie na dodatkowe stypendium specjalizacyjne dla lekarzy w kraju pochodzenia (na Litwie jest ono płatne).

Unormowanie wewnętrzne systemu stypendialnego i wysuwanie propozycji jego re­gulacji straciło jednak w dużej mierze sens w obliczu zakończenia naboru na studia w Polsce przez MENiS w 2004 roku, dlatego skupiam się raczej w Podsumowaniu na opisie sytuacji mniejszości polskiej na Wschodzie. Uważam bowiem, iż nie jest możliwe działanie jakiegokolwiek systemu stypendialnego mającego na celu wzmocnienie elit mniejszości polskiej bez uprzedniego zapoznania się z szansami edukacyjnymi i zawodowymi młodzieży mniejszościowej w krajach pochodzenia, warunkami rozwoju szkolnictwa polskiego, sytuacją polityczną i ekonomiczną diaspory. Dopiero taka pogłębiona analiza ukazująca różnice i podobieństwa w motywacjach studentów i absolwentów może być podstawą do regulacji czy kreowania nowego systemu stypendialnego i pozwoli lepiej zrozumieć przyczyny podejmowania ważkich decyzji życiowych przez młodzież.
 

[1.] Oczywiście nie leży w gestii organizatorów systemu stypendialnego uchwalenie Karty Polaka czy przyznanie podwójnego obywatelstwa, co pozwalałoby powrócić wielu absolwentom do kraju zamieszkania z poczuciem pełnego bezpieczeństwa i więzi z Macierzą.

 

<<< powrót do spisu treści >>>

Strona główna