Gandhi Mohandas Karamchand (Mahatma)
Wielki myśliciel, polityk, przywódca duchowy Hindusów, który przez większość swojego życia prowadził nieustającą walkę przeciwko dyskryminacji rasowej, nierówności społecznej oraz panowaniu brytyjczyków m.in. w Indiach czy Afryce.
Rodzaj walki jaki zalecał - bez przemocy i gwałtu, jak i stosowany przez niego program etyczny - oparty na dobru, prawdzie i ascezie, zyskały mu wielki autorytet na całym świecie. O randze jego autorytetu niech świadczy choćby nadany mu przydomek - Mahatma (tzn. Wielki Duchem).
Urodzony w Porbandar (koło Zatoki Osmańskiej) - miasta zbudowanego z białego kamienia, gdzie od kilku pokoleń członkowie rodu Gandhi sprawowali urząd premierów. Jednakże ród Gandhi (dosłownie znaczący - sklepikarz), nigdy nie należał ani do wyżej kasty uczonych, ani nawet do drugiej warny (stanu) społeczeństwa hinduiztycznego - kasty kszatrijów (rycerzy), wywodził się on z trzeciej kastry wajsjów (co znaczy kupców), znajdując się w hierarchii hinduiztycznej nad siudrami, którzy z kolei byli nad różnymi stopniami grup 'nieczystych', pełniących (wzbudzające obrzydzenie) obowiązki zbieraczy padliny, pozostających w mrocznym i przeklętym świecie 'niedotykalnych' (tj. tych których nie powinno się dotykać).
Mohandas urodził się jako czwarty i ostatni syn z czwartego małżeństwa Karamchanda Gandhiego, który nie należał do grona osób biednych: nosił złote klejnoty, stać było go na zakup synowi akordeonu. Jego matką była Putlibai wielce pobożna kobieta.
Zgodnie z prawem i obyczajem, Mohandas Karamchand Gandhi został ożeniony w wieku lat czternastu z równą sobie wiekiem, nieznaną mu wcześniej - Kasturbai.
W młodości, nie wyróżniał się niczym szczególnym: był bardzo nieśmiałym i stroniącym od ludzi, niechętnie uczącym się dzieckiem, po kryjomu palił papierosy, odczuwał pociąg do innych kobiet - prócz swej dziewczęcej małżonki (aczkolwiek nigdy jej nie zdradził), jadł zakazane religią mięsa i usiłował upodobnić się jak najbardziej do Anglika.
Jako 18-letni już młody mężczyzna, Gandhi, pomimo sprzeciwu własnej kasty (a nawet wyklęcia przez nią) - jedzie do Anglii, gdzie studiował prawo, udzielał się towarzysko, a także zapoznał się ze wszystkimi znaczącymi religiami świata.
Dwa lata później Gandhi wrócił do Indii, gdzie rozpoczął praktykę adwokacką, w roku 1893 - jako przedstawiciel Indyjskiej firmy handlowej - udał się do Republiki Południowej Afryki (także należącej, jak i Indie do Imperium Brytyjskiego). Jego pobyt w Afryce był dla niego wielkim szokiem. Zobaczył tam po raz pierwszy rasizm i dyskryminację ludności 'niebiałej', której objawy odczuł na własnej skórze, kiedy to podczas jazdy w pociągu (w przedziale pierwszej klasy) został wyrzucony przez konduktora ze swojego przedziału. Jak sam opowiadał o tym niemiłym zdarzeniu:
The ticket collector came down opone me, and began he realy to box me ears.
[ konduktor zaatakował mnie i zaczął boksować.] Te i inne akty poniżenia stały się dla Gandhiego bodźcem do walki o pełne prawa obywatelskie dla ludzi o odmiennym od białego kolorze skóry. Jak sam mówi:
My public life beagan in 1893 in South Africa in troubled weather. My first contack with British authority in that country was not a happy character. I discovert, that as a man and an Indian, I have no rights. On the contrary: I discovered that I have no rights as a man because I was a Indian.
Moje życie publiczne rozpoczęło się w 1893 roku w Południowej Afryce, w trudnym czasie. Mój pierwszy kontakt z władzami polityucznymi w tym kraju nie miał szczęśliwego charakteru. Odkryłem, iż jako człowiek i Indianin nie mam żadnych praw. Wprost przeciwnie: Nie mam żadnych praw jako człowiek, ponieważ jestem Indianinem.
Po dwuletnim pobycie w Indiach (gdzie oświadczył małżonce, iż postanowił żyć w zupełnej czystości - brahmaczarja - tj. celibacie przysługującemu jedynie osobom posiadającym potomstwo), wraca do Afryki. Zaczął mniej jeść, sam obcinał sobie włosy, wypiekać chleb, a nawet prządł tkaniny. W tym czasie rozwijał także swoje ideały polityczne, a zwłaszcza Satyagrahy - strategii polegającej na odmowie współpracy oraz na nieużywaniu przemocy.
Po powrocie do Indii Mahatma zaczął organizować pokojowe protesty i głodówki. Wielokrotnie aresztowany i więziony przez ówczesne władze, nigdy zdecydowanie nie sprzeciwiał się panowaniu Brytyjczyków w Indiach, walcząc przede wszystkim o równouprawnienie ludzi o różnych kolorach skóry. Jednak zmienił zdanie po krwawym stłumieniu pokojowej demonstracji w roku 1919, w której zginęło ponad 400 osób. Kiedy to doszedł do wniosku, iż więź z Wielką Brytanią osłabiła Indie politycznie i ekonomicznie.
W 1920 r został przywódcą Indyjskiego Kongresu Narodowego i zaczął na poważnie realizować swoją koncepcję Satyagrahy (pokojowego oporu, braku współpracy) wobec Imperium Brytyjskiego. Objawiało się to w postaci bojkotu angielskich szkół, sądownictwa czy towarów sprowadzanych z Anglii.
I tak kiedy w 1921 roku, przybył do Indii ówczesny następca tronu, książę Walii Edward - powitały go jedynie puste ulice bądź też 'okazjonalnie' grupy protestujących. Niestety wśród protestujących doszło do zamieszek (do użycia siły), zginęło wówczas 22 policjantów, a Gandhiemu wytoczono proces. Uznany został winny prowadzenia działalności wywrotowej i skazany na więzienie.
Po wyjściu z więzienia Gandhi zaczął prowadzić jeszcze bardziej ascetyczny i uduchowiony tryb życia. Był niezwykłym oponentem, z którym Brytyjczycy nie potrafili sobie poradzić. Był najbardziej zagadkowym przeciwnikiem wśród tych, z jakimi Imperium Brytyjskie miało kiedykolwiek do czynienia.
Prowadzone przez niego formy protestów polegały przede wszystkim na:
Wszystko to dopełniał sposób, w jaki wykorzystywał on swoją ascetyczną sylwetkę. A był to wysoce elokwentny sposób. Jedną z bardziej znanych akcji przygotowanych i przeprowadzonych przez Gandhiego, był słynny 'Marsz Solny', skierowany przeciwko ustawie o Angielskim monopolu solnym. Przy czym sól w owym czasie była drogim artykułem spożywczym. Mahatma zachęcał ludność Indii do niezaopatrywania się w sól, a produkowanie jej samemu na własne potrzeby. Aby dać przykład społeczeństwu, sam przemaszerował 400 kilometrów do wybrzeży Indii, by pokazać jak to się robi - za co zresztą został uwięziony.
Inną słynną akcją była głodówka, jaką zastosował domagając się równych praw obywatelskich dla ludzi z kasty najniższej 'niedotykalnych' (a więc tych, których nie należy dotykać), kiedy to akcja okazała się sukcesem dopiero po tym, jak jego stan zdrowia znacznie się pogorszył.
Kiedy już niezależność Indii była zapewniona, pojawiły się niesnaski między muzułmanami a hinduisami, czego konsekwencją była idea podziału Indii na dwa oddzielne państwa: Pakistan i Indie. Gandhi zdecydowanie się temu sprzeciwiał. Jednak mimo wszystko, już jako niepodległe państwo, 14 sierpnia 1947roku (o północy) - Indie zostały podzielone. Gandhi nie wziął udziału w obchodach 'Dnia Niepodległości' - spędzając ten dzień na modlitwach i poście. Niedługo po tym wydarzeniu doszło do krwawych starć między obiema religiami. Gandgi apelował o zaprzestanie przemocy.
W styczniu 1948 roku dokonano na nim nieudanego zamachu bombowego, jednakże niedługo później Mahatma został zastrzelony przez ekstremistę hinduskiego.
Ten, który całe życie walczył środkami wykluczającymi przemoc i gwałt - został zamordowany od kuli zamachowca.
Do historii przeszedł jako "Wielki Duchem" - Mahatma Gandhi.