Edward Stachura |
Edward Stachura napisał kiedyś: "Gdybym miał spisać własny życiorys w formie dla mnie najmniej zniechęcającej, to podobałoby mi się napisać, najkrócej i najdłużej, jedno zdanie: urodziłem się w Delfinacie w sierpniu 1937 roku i tak dalej. Napisałem w życiu to i owo, i parę piosenek. Byłem tu i tam, i w Pucku. Sam byłem, choć Bóg wie, że mogłem być z kimś. Dla mnie Edward Stachura jest jednym z najwybitniejszych polskich pisarzy. Jego wiersze, książki dają człowiekowi wiele do myślenia. Są bardzo rzeczywiste, a jednak mają w sobie odrobinę fantazji, może akurat to jest w jego dziełach takie tajemnicze i ciekawe. Kiedy bliskie poecie osoby stwierdziły w niedzielę 22 lipca 1979 roku, że Stachura nie przebywa w szpitalu i nie ma go w warszawskim mieszkaniu na Rębkowskiej (telefon nie odpowiadał, drzwi były zamknięte na klucz) - wszczęto poszukiwania i sprawdzenie miejsc, w których przypuszczalnie mógł przebywać. 24 lipca zdecydowano się wyważyć drzwi na Rębkowskiej. Edward Stachura nie żył. W pokoju zmarłego, na stole (obok przewróconej szklanki i śladów rozlanej herbaty) leżał rękopis wiersza zaczynającego się od słowa Umieram... Oryginalna wersja "listu do pozostałych" - rękopis "List do pozostałych" Umieram za winy moje i niewinność moją za brak, który czuję każdą cząstką ciała i każdą cząstką duszy, za brak rozdzierający mnie na strzępy jak gazetę zapisaną hałaśliwymi nic nie mówiącymi słowami za możliwość zjednoczenia się z Bezimiennym, z Pozasłownym, Nieznanym za nowy dzień za cudne manowce za widoki nad widoki za zjawę realną za kropkę nad ypsylonem za tajemnicę śmierci w lęku, w grozie i w pocie czoła za zagubione oczywistości za zagubione klucze rozumienia z malutką iskierką ufności, że jeżeli ziarno obumrze, to wyda owoc za samotność umierania bo trupem jest wszelkie ciało bo ciężko, strasznie i nie do zniesienia za możliwość przemienienia za nieszczęście ludzi i moje własne, które dźwigam na sobie i w sobie bo to wszystko wygląda, że snem jest tylko, koszmarem bo to wszystko wygląda, że nieprawdą jest bo to wszystko wygląda, że absurdem jest bo to wszystko tu niszczeje, gnije i nie masz tu nic trwałego poza tęsknotą za trwałością bo już nie jestem z tego świata i może nigdy z niego nie byłem bo wygląda, że nie ma tu dla mnie żadnego ratunku bo już nie potrafię kochać ziemską miłością bo noli me tangere bo jestem bardzo zmęczony, nieopisanie wycieńczony bo już wycierpiałem bo już zostałem, choć to się działo w obłędzie, najdosłowniej i najcieleśniej ukrzyżowany i jakże bardzo i realnie mnie to bolało bo chciałem zbawić od wszelkiego złego ludzi wszystkich i świat cały i jeżeli tak się nie stało, to winy mojej w tym nie umiem znaleźć bo wygląda, że już nic tu po mnie bo nie czuję się oszukany, co by mi pozwoliło raczej trwać niż umierać; trwać i szukać winnego, może w sobie; ale nie czuję się oszukany bo kto może trwać w tym świecie - niechaj trwa i ja mu życzę zdrowia, a kiedy przyjdzie mu umierać - niechaj śmierć ma lekką bo co do mnie, to idę do ciebie Ojcze pastewny żeby może wreszcie znaleźć uspokojenie, zasłużone jak mniemam, zasłużone jak mniemam bo nawet obłęd nie został mi zaoszczędzony bo wszystko mnie boli straszliwie (tekst nieczytelny) bo duszę się w tej klatce bo samotna jest dusza moja aż do śmierci bo kończy się w porę ostatni papier i już tylko krok i niech Żyje Życie bo stanąłem na początku, bo pociągnął mnie Ojciec i stanę na końcu i nie skosztuję śmierci. bo wszystko mnie boli straszliwie (tekst nieczytelny) bo duszę się w tej klatce bo samotna jest dusza moja aż do śmierci bo kończy się w porę ostatni papier i już tylko krok i niech Żyje Życie bo stanąłem na początku, bo pociągnął mnie Ojciec i stanę na końcu i nie skosztuję śmierci. ( ...................................... ) Na ostatniej stronie rękopisu znajduje się tekst pisany ręką Autora - w odróżnieniu od całości bardzo nieczytelny. Trudno rozstrzygnąć czy stanowi on integralną część tego utworu, czy też jest już zapisem nowego wiersza: bo kto śpi nikomu krzywdy nie czyni bo rozumiem nie-bycie i nie-czynienie bo kocham braci moich: Lao-tse, Buddę i Jezusa i kocham wszystkich ludzi i nie potępiam za (tekst nieczytelny) Bo w szpitalu... Edward Stachura zasługuje na miano autorytetu człowieka poezji. Jego ostatni list świadczy o tym, że została ona z nim do ostatnich jego dni... Poniżej są także inne, jedne z najlepszych wg. mnie wierszy Edwarda Stachury: "Miłość" "Idź dalej" "Że wargi twoje to maliny" "Ach, kiedy znowu ruszą dla mnie dni" "Biała lokomotywa" "Błogo bardzo sławił będę ten dzień" "Czas płynie i zabija rany" "Dolina w długich cieniach" "Dookoła mgła" "Gloria" "Ite Missa Est (pieśń na wyjście)" "Jak" "Jesień" "Jest już za późno, nie jest za późno" "Kim właściwie była ta piękna pani" "Metamorfoza" "Może się stanie raz jeden cud" "Musisz mi pomóc" "Nie brookliński most" "Nie rozdziobią nas kruki" "Noc albo oczekiwanie na śniadanie" "Odezwij się" "Ona sobie tego nie życzy" "Opadły mgły, wstaje nowy dzień" "Piosenka dla juniora i jego gitary" "Ratuj, słoneczko" "Sanctus" "Tak" "Tango Triste" "Wędrówką życie jest człowieka" "Wypłakałem oczy niebieskie" "Z nim będziesz szczęśliwsza" "Zabraknie ci psa" "Zobaczysz" |