Jan Szczepanik urodził się 13 czerwca 1872 roku w Rudnikach
koło Mościsk, lecz pierwsze lata swego życia spędził w Zręcinie
pod Krosnem, później w Krośnie, Krakowie i Tarnowie. Trudno dziś
ustalić pewne biograficzne fakty. Z przekazów wynika, że matka
Szczepanika wyruszyła z rodzinnego Zręcina do Lwowa w poszukiwaniu
pracy. 13 czerwca 1872 roku wracała na Podkarpacie. Jana urodziła
w Rudnikach koło Mościsk. Publikacje prasowe i książki o Szczepaniku
nie wspominają jego ojca. Jednak prawdopodobnie był nieprawym
synem jednego z lekarzy lwowskich. Fakt ten rzucał ponury cień na jego
życie, stanowiąc podstawę wielu kompleksów wewnętrznych
i powikłań życiowych.
Wcześnie osieroconym Janem zajęła się ciotka, Salomea Gradowiczowa.
Jan Szczepanik ukończył szkołę
podstawową w Krośnie, później
uczył się w Jasielskim Gimnazjum
Klasycznym. Jednak musiał opuścić
go ze względu na trudności
w przedmiotach klasycznych,
"utknął" w czwartej klasie. Naukę
kontynuował w seminarium
nauczycielskim w Krakowie.
Również nauczyciel od przyrody
był mu niechętny, gdyż zadania
z fizyki rozwiązywał szybciej
od niego.
Dorastający Szczepanik przyjaźnił się z Franciszkiem Pikiem,
późniejszym poetą i tłumaczem, chłonął nowości z dziedziny przemysłu
naftowego (matka F. Pika była siostrzenicą Ignacego Łukasiewicza),
fascynowała go budowa pierwszej kolei biegnącej przez Krosno.
Już w latach szkolnych zajmował się poważnymi konstrukcjami.
Następne lata to praktyka nauczycielska w szkołach okolic Krosna.
Nauczycielem był dobrym, choć niekiedy "nieobecnym" na lekcji,
ale młodzież potrafił zainteresować swoimi pomysłami.
Podobno uczniowie z utęsknieniem czekali na jego wykłady
pełne ciekawostek, pomysłów, przy czym zabarwione humorem.
Ówczesny program szkoły galicyjskiej zalecał wiele zajęć praktycznych,
popierających teorię, a Szczepanik potrafił przełożyć opisy
na rzeczywistość. W Potoku i Lubatówce uczył śpiewu.
Sam grał na skrzypcach i wiele śpiewał. W Korczynie uczył fizyki
i najprawdopodobniej już wtedy zaczął kiełkować w jego głowie pomysł
przekazania dźwięku i obrazu na odległość.
W 1902, niedługo po ślubie z Wandą
Dzikowską, córką lekarza,
Jan Szczepanik osiadł w Tarnowie.
Często wyjeżdżał do Niemiec,
gdzie prowadził badania nad barwami
naturalnymi w fotografii. W 1907
założył nawet w Dreźnie małe
laboratorium. Lata 1910-1914
obfitowały w życiu Szczepanika
w wynalazki związane z barwą
i dźwiękiem w filmie.
W latach 1921-22 wszedł w spółkę z przyjacielem
Zygmuntem Górskim, przemysłowcem naftowym, by nabyć prawa
do eksploatacji złóż naftowych na Podkarpaciu. Zakupili te tereny,
jednak do eksploatacji złóż nie doszło,
Górski nabyte tereny niebawem sprzedał.
Końcem marca 1926 roku Szczepanik już chorował.
Rak wątroby niszczył jego organizm nieodwracalnie.
Przebywał wówczas w Berlinie, lecz postanowił wrócić do Tarnowa.
Lekarze wątpili w możliwość tej podróży.
Tylko troskliwa opieka medyczna, w tym jego teścia,
pozwoliła mu dotrzeć do kraju. 17 kwietnia 1926 roku
dotarł do Tarnowa, choć nie o własnych siłach.
Zmarł następnego dnia.
|